Przed wypowiedzeniem komuś wojny, należy decyzję tę dokładnie przemyśleć, ponieważ atak bez konkretnych powodów, pogorszy stosunki naszego państwa z innymi. Tak więc, jeżeli bronimy się przed agresorem, dbamy o nasze interesy handlowe bądź włączamy się do wojny poprzez sojusznika, atak jest uzasadniony, w przeciwnym wypadku nie warto atakować. Można oczywiście kogoś najechać z własnej woli, jednak musimy się pogodzić z tym, iż wiąże się to z poważnymi konsekwencjami. Taka postawa naszego państwa zostanie źle odebrana przez inne kraje i jednego z sojuszników państwa, co może skutkować w atakach obcych państw na naszą ojczyznę. Kolejnym niechcianym skutkiem jest niezadowolenie ludności, które może prowadzić do buntów (im dłuższe prowadzenie wojny, tym większe zużycie zapasów, co wywołuje niezadowolenie ludności naszego państwa ).

Wywołanie wojny odbywa się poprzez okienko dyplomacji, które pojawia się po kliknięciu na jedną z prowincji innego państwa. W opcjach dyplomatycznych mamy także m.in. uzgodnienie warunków zawieszenia broni, bądź pokoju, żądanie kontrybucji albo jej spłacanie, propozycja sojuszu lub podporządkowania się, sprzedaż wybranej prowincji lub też uzgodnienia małżeństwa. Jak wszyscy wiedzą, śluby w poprzedniej części były znakomitym sposobem na polepszenie stosunków dyplomatycznych i jakby na to nie patrzeć, Europa była jedna wielka rodzinka (ale czy szczęśliwa :P). Do okienka dyplomatycznego doszło kilka nowych opcji, np. możemy sprzedać jedną z prowincji za kilkaset złotych monet i w ten sposób wzbogacić się nieco, również można prowincje kupić, co skutkuje powiększeniem swojego terytorium, w sposób inny niż siłowy. Prowincje mogą stać się narodowymi poprzez losowy event. Tu można mieć pewne zastrzeżenia, bowiem komputer rozdaje prowincje jakoś bezmyślnie i chaotycznie, dlatego też może i sam pomysł dobry, lecz jego wykonanie trochę gorsze. Możliwe jest także przejęcie państwa poprzez ubieganie się o Tron, jednakże ta opcja niesie pewne ryzyko wojny. Pomimo tego możemy w ten sposób zdobyć państwo, bez rozlewu krwi. Przejąć kraj możemy także w sposób „naturalnie dyplomatyczny”, wystarczy utrzymywać znakomite stosunki przez 5 lat, zawrzeć Królewski Mariaż, spytać o wasalizację a potem tylko aneksja.



Zarządzanie państwem odbywa się za pomocą ikony w kształcie herbu państwa. W tym menu mamy przegląd na stan naszych stosunków z innymi państwami, sojusze, traktaty handlowe, wojny, itp., a także nasz prestiż i miejsce w rankingu narodów.

Jednym z pierwszych opcji jest Okno Doradców. Tutaj wybieramy sobie doradców którzy zwiększają naszą inwestyturę, ilość np. kolonistów czy kupców. Jednak liczba doradców jest ograniczona do trzech, ponadto będziemy musieli płacić im za wykonywaną dla nas pracę, jednak korzyści jakie płyną z ich pomocy są bardzo duże. Wśród doradców możemy znaleźć takie znane osobistości jak Isaac Newton, czy Cashomat Personal. Dodam jeszcze, że doradcy to też istoty śmiertelne, a co za tym idzie umierają z czasem, a gdy nie znajdą pracy w naszym kraju, udają się w inne miejsca do poszukiwania nowego pana któremu mogą oddać się w slużbę.

Następną opcją jest Okienko Wojskowe w którym znajdujemy informacje o naszym wojsku, tak więc możemy sprawdzić, czy wydatki na wojaków nie obciążają zbytnio naszego budżetu, albo czy nie jest ich za mało. Dodatkowo można także tutaj zmodernizować armię.

Kolejną opcją jest Okienko Religijne - tutaj możemy określić stosunek naszego państwa do różnych wyznań religijnych. A dzięki odpowiedniej reputacji możemy się obwołać Obrońcą Wiary, Cassus Belli w obronie prześladowanych gdzieś współwyznawców – dzięki temu nie jest nam potrzebny żaden powód aby zaatakować kraj, gdzie nasi współwyznawcy są uciśnieni.

Następną opcją jest Okienko Administracji i Rządów – tutaj do naszej dyspozycji jest oddana opcja zmian rządów w państwie. Niestety nie ma tak łatwo i zmianę podejmujemy tylko w specjalnych okolicznościach – inaczej możemy liczyć na bunty i załamanie państwa, co może nawet doprowadzić do całkowitego załamania naszego imperium.



Ostatnie okienko jest jedną wielką nowością, jak w EU2 generałów dostawaliśmy po bitwach, lub w sposób eventu, tak w EU3 po prostu ich rekrutujemy i przyłączamy do armii – tak samo jest z Admirałami Flot. Dodatkowo rekrutujemy także Konkwistadorów i Odkrywców, których w poprzedniej części otrzymywaliśmy w trakcie gry. Tak więc Okienko Rekrutacji Dowódców jest miłą nowością.

Będąc przy generałach, admirałach i królach należy wspomnieć, że ich „historyczność” pozostaje tylko z początku. Grając dłużej rekrutujemy losowo nazwanych konkwistadorów, admirałów, generałów, a także i królowe mają losowe nazwy, a ich umiejętności będą związane z Tradycją Militarną (im większa, tym większe umiejętności dowódcy - spadają ona w czasie pokoju, wzrastają wraz z nadejściem konfliktów zbrojnych).